The Church, the Offering, and the Test of Trust

Το ότι διενεργείται αστυνομική έρευνα εναντίον κληρικού, ακόμη και υψηλόβαθμου, δυστυχώς έπαψε να θεωρείται πρωτοφανές ή έστω σπάνιο φαινόμενο. Όχι επειδή η κοινωνία εξοικειώθηκε με τη σκανδαλώδη συμπεριφορά, αλλά επειδή είδε επανειλημμένως να ξεφτίζει, χωρίς ντροπή, η ηθική προίκα που η Εκκλησία διεκδικεί.
Κι όμως, κάθε φορά που η Αστυνομία περνά το κατώφλι μιας εκκλησίας, ενός μοναστηριού ή μιας Μητρόπολης, η κοινή γνώμη αντιδρά με συστολή ή χλεύη, όχι από περιέργεια, αλλά από μια παλιά, πεισματάρικη ανάγκη να πιστεύει ότι κάποιοι άνθρωποι, κάποια αξιώματα, κάποιες στολές και ράσα, έχουν λόγο ύπαρξης πέρα από τη μικρότητα.
Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ουσία. Όταν άνθρωποι που οφείλουν να μεταλαμπαδεύουν το μήνυμα του Χριστού, «ο έχων δύο χιτώνας μεταδότω τω μη έχοντι, και ο έχων βρώματα ομοίως ποιείτω», εμφανίζονται να κινούνται, έστω και ως υποψία, με τη λογική του κέρδους, της ιδιοτέλειας ή της μεθόδευσης, δεν πλήττεται μόνο το πρόσωπο, πλήττεται η ίδια η αξιοπιστία της ποιμαντικής αποστολής. Κι αυτή η ζημιά δεν γιατρεύεται εύκολα με ανακοινώσεις, διαψεύσεις και νομικούς ακροβατισμούς που μοιάζουν, πολλές φορές, με παιδαριώδεις δικαιολογίες, παρά με εξηγήσεις.
Προφανώς, ο Χωρεπίσκοπος Χριστοφόρος δεν μπορεί να θεωρείται ένοχος από τις καταγγελίες και μόνο. Αυτή είναι στοιχειώδης στάση σε μια ευνομούμενη πολιτεία, και δεν αλλάζει επειδή μιλάμε για ράσο, μίτρα ή άλλο εκκλησιαστικό αξίωμα. Η τεκμηρίωση είναι δουλειά των ανακριτικών αρχών και της Δικαιοσύνης, αν η υπόθεση φτάσει εκεί. Υπάρχει όμως και μια άλλη διάσταση, που δεν χωράει σε δικογραφίες. Η ηθική λογοδοσία. Η ανάγκη να δοθούν εξηγήσεις καθαρές, όχι μόνο προς την Αστυνομία, αλλά και προς τους πιστούς που συντηρούν την Εκκλησία, την στηρίζουν, και συχνά την καθιστούν οικονομικό οργανισμό, από τον δικό τους κόπο και με τον δικό τους οβολό. Όταν ζητάς εμπιστοσύνη, δεν αρκεί να απαιτείς σεβασμό, οφείλεις διαφάνεια.
Πάντως δεν μπορεί κάποιος να παραβλέψει το ζήτημα της χρονικής συγκυρίας, το οποίο ο ίδιος ο Χριστοφόρος φαίνεται να επικαλείται. Αν η υπόθεση ανάγεται στο 2020, γιατί γίνεται δημόσιο θέμα το 2025, μάλιστα σε περίοδο αυξημένου ενδιαφέροντος για τον Θρόνο της Μητρόπολης Πάφου; Η ερώτηση δεν ακυρώνει την καταγγελία, αλλά φωτίζει το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται. Στην Κύπρο, όπου τα εκκλησιαστικά δεν είναι ποτέ μόνο εκκλησιαστικά, οι ισορροπίες, οι φιλοδοξίες και οι εσωτερικές αντιπαλότητες λειτουργούν συχνά σαν αόρατος μηχανισμός πίεσης. Η κοινωνία το ξέρει, το υποψιάζεται, και γι’ αυτό ακριβώς απαιτεί επίδειξη σοβαρότητας σε δύο επίπεδα. Από τις κρατικές αρχές, για να μην υπάρξει ούτε συγκάλυψη ούτε εργαλειοποίηση και από την Εκκλησία, για να μην αντιμετωπίσει ένα τόσο σοβαρό θέμα ως «επικοινωνιακή ζημιά» που χρειάζεται απλώς διαχείριση.
Η Εκκλησία δεν κρίνεται μόνο από τα κηρύγματα, κρίνεται από τον τρόπο που αντέχει τον έλεγχο και σε μια χώρα που το κράτος έμπλεξε από την ίδρυση του την Εκκλησία με την Πολιτεία, η σιωπή, όταν υπάρχει καπνός, δεν φαντάζει ως αξιοπρέπεια. Μάλλον μοιάζει με περιφρόνηση.