Ανάλυση CT: Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος οι Έρχιουρμαν και Τατάρ;

Θολές τοποθετήσεις του Έρχιουρμαν σε σχέση με τις τουρκικές αξιώσεις στο Κυπριακό – Βρίσκεται απέναντι ή πλαγίως «μέσα» στις πολιτικές για λύση δύο κρατών – Διατηρούνται οι γρίφοι παρά την καταρχήν αποδοχή των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας – Παραμένει διχασμένη η ελληνοκυπριακή πλευρά
Η συζήτηση για το Κυπριακό ανάμεσα στα δύο μέρη άρχισε σταδιακά να επιστρέφει στις ράγες του συμφωνημένου πλαισίου λύσης, με τον Τουφάν Έρχιουρμαν να κάνει τα πρώτα δειλά βήματα με την καταρχήν αποδοχή των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δεν συμβαίνει το ίδιο με την τουρκική πλευρά και τους εκπροσώπους της στο ψευδοκράτος, οι οποίοι εξακολουθούν να προβάλλουν ως μονόδρομο τη λύση δύο κρατών. Αυτή η προσέγγιση αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο εμπόδιο στις προσπάθειες που καταβάλλονται για επανέναρξη των συνομιλιών.
Στη συνάντησή του με την Προσωπική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κατέστησε σαφές πως η Άγκυρα εξακολουθεί να επιθυμεί την αλλαγή της βάσης λύσης. Διαψεύδοντας όσους πίστεψαν τις δηλώσεις που έκανε ο Τούρκος Πρόεδρος λίγες μέρες μετά τις παράνομες «εκλογές» στα κατεχόμενα, ότι θα επεδείκνυε σεβασμό στη βούληση που εξέφρασαν οι Τουρκοκύπριοι στις «κάλπες». Εντούτοις δεν το έπραξε, αδιαφορώντας για το διπλό μήνυμα που έστειλαν οι ψηφοφόροι στη διαδικασία του περασμένου Οκτωβρίου.
Από τη μια γύρισαν την πλάτη στον Ερσίν Τατάρ και τις αδιέξοδες πολιτικές του για αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας, υπέρ των οποίων τάχθηκε μόνο το 35,81%. Ο τέως κατοχικός ηγέτης έπαιξε ένα σκληρό «προεκλογικό» παιχνίδι, σηκώνοντας «μπαϊράκι» για λύση δύο κρατών. Ανάμεσα στα κεντρικά επιχειρήματά του ήταν η αντίληψη ότι η πρόταση βρίσκει αντίκρισμα στη διεθνή κοινότητα και πως ολόκληρος ο πλανήτης αντιλαμβάνεται τις… πραγματικότητες στο νησί. Στα λόγια μόνο, καθώς με αυτές τις πολιτικές οι Τουρκοκύπριοι βίωσαν τα προηγούμενα πέντε χρόνια την ενίσχυση του αποκλεισμού τους.
Σχεδόν διπλάσιες ψήφους κατάφερε να συγκεντρώσει ο αριστερός Τουφάν Έρχιουρμαν (62,76%), ο οποίος ανέλαβε τα ηνία του ψευδοκράτους προτάσσοντας την αναζήτηση λύσης βάσει των τεσσάρων προϋποθέσεων. Ζήτησε εκ των προτέρων αποδοχή της πολιτικής ισότητας, επαναβεβαίωση των συγκλίσεων, συμφωνία για χρονοδιάγραμμα και εκβιαστικές εξασφαλίσεις σε περίπτωση αποτυχίας της διαδικασίας. Συνεπώς βάζει ως σημείο εκκίνησης των συνομιλιών το περιεχόμενο των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, ωστόσο υπάρχουν πολλά κενά σε σχέση με τις προσεγγίσεις του για τα θύματα κυριαρχίας.
Ο σημερινός κατοχικός ηγέτης δεν έχει ακόμη δώσει ικανοποιητικά δείγματα γραφής ως προς το στόχο της αποδέσμευσής του από τις αξιώσεις που βάζει στο κάδρο η Άγκυρα. Η μέχρι στιγμής πορεία του διχάζει την ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία είναι μοιρασμένη ανάμεσα σε δύο σχολές σκέψης. Η πρώτη θέλει τον Έρχιουρμαν να φέρνει ξανά την ελπίδα στο Κυπριακό και η δεύτερη προειδοποιεί για σοβαρά ναρκοπέδια, θεωρώντας πως η αλλαγή στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων δεν συνεπάγεται με διαγραφή των αξιώσεων για δύο κράτη.
Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Αρκεί να εγκαταλειφθούν προληπτικές αντιλήψεις στη μία ή στην άλλη κατεύθυνση. Είναι θετικό το γεγονός ότι ο νέος κατοχικός ηγέτης δεν είναι αρνητής του διαλόγου και -μέχρι στιγμής- δεν επιχείρησε να παρεμποδίσει οποιαδήποτε προσπάθεια για συνεννόηση, όπως συστηματικά έπραττε ο προκατοχος του. Ωστόσο δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το προβληματικό γεγονός ότι δεν τοποθετείται ουσιαστικά και ευθέως υπέρ της ομοσπονδιακής δομής, αφήνοντας πολλά παράθυρα ανοιχτά.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά διατηρεί προσδοκίες ότι το τοπίο θα ξεκαθαρίσει στις επαφές που προγραμματίζονται να γίνουν το πρώτο τρίμηνο του νέου έτους. Πρώτο βήμα θα είναι η τριμερής που θα πραγματοποιηθεί στην Λευκωσία περί τα τέλη Ιανουαρίου, με τη συμμετοχή των δύο ηγετών και της Ολγκίν. Η Προσωπική Απεσταλμένη θα επιστρέψει στο νησί στο πλαίσιο της προεργασίας που γίνεται ενόψει της επόμενης διευρυμένης συνόδου, που θα γίνει -στην καλύτερη περίπτωση- την άνοιξη.