Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών σε έκδοση- ορόσημο για την ιστορική χαρτογραφία της Κύπρου

Βραβείο στο έργο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου «Cyprus: The Book of Maps. Annotated Catalogue of the Printed Maps of Cyprus» απένειμε η Ακαδημία Αθηνών στην Πανηγυρική Συνεδρία της 18ης Δεκεμβρίου 2025.
Πρόκειται για έναν τρίτομο καταλόγο που καταγράφει όλους τους έντυπους χάρτες της Κύπρου σε εύρος τετρακοσίων χρόνων: από τον πρώτο έντυπο χάρτη της Κύπρου από τον Μπαρτολομέο ντα λι Σονέτι [περ. 1485], μέχρι και τoν χαρτογραφικό καρπό της πρώτης πλήρους τριγωνομετρικής μελέτης του νησιού από τον Οράτιο Χέρμπερτ Κίτσενερ (1885). Συνολικά ο κατάλογος περιέχει 238 λήμματα (καταλογογράφηση: Ashley Baynton-Williams, επιμέλεια: Άρτεμις Σκούταρη).
Η διάκριση αυτή είναι η δεύτερη για το Κοινωφελές Ίδρυμα Σύλβιας Ιωάννου από το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της Ελλάδας, μετά την απονομή βραβείου το 2022 για το έργο «Ἡ Ἱστορία ἔχει πρόσωπο»/ “History Has a Face”.
Καθώς το υλικό που σχεδιάσθηκε να παρουσιάσει το «Cyprus: The Book of Maps» ήταν εκτενές και περίπλοκο, το έργο εκδόθηκε προοδευτικά. Ο πρώτος τόμος (15ος-16ος αι.) κυκλοφόρησε το 2016, ενώ ο δεύτερος τόμος (17ος αι.) το 2020. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2025 με τον τρίτο τόμο (18ος αι.-1885) ο οποίος αποτελεί τη μοναδική βιβλιογραφική καταγραφή χαρτών της Κύπρου που αφορά την εν λόγω περίοδο. 2
Ο κατάλογος είναι πλήρως εικονογραφημένος και κάθε χάρτης συνοδεύεται από τεχνικές, εκδοτικές, βιογραφικές, ιστορικές και βιβλιογραφικές πληροφορίες, ενώ παράλληλα γίνεται συσχετισμός με συγγενείς χάρτες.
Ένα από τα σημαντικά στοιχεία του καταλόγου είναι ότι, καθώς πολλοί χάρτες κυκλοφορούσαν ένθετοι σε βιβλία και συχνά αφαιρούνταν για να πωληθούν χωριστά, χάρη σε λεπτομερείς συγκριτικούς πίνακες διευκολύνεται η ταύτιση λυτών χαρτών της Κύπρου. Παράλληλα, ο κατάλογος λειτουργεί ως βιβλιογραφικό βοήθημα για τον εντοπισμό και τη συσχέτιση χαρτογραφικού υλικού που αφορά την Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Περισσότερα για το έργο καθώς και το συνολικό ευρετήριο του τρίτομου καταλόγου, το οποίο είναι διαθέσιμο δωρεάν με τη μορφή e-book, στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος.
Το Sylvia Ioannou Charitable Foundation
Το Ίδρυμα δημιουργήθηκε το έτος 2009 με εφαλτήριο την προσωπική συλλογή βιβλίων και χαρτών της Σύλβιας Ιωάννου. Σκοπός του Ιδρύματος είναι η διαφύλαξη και η διάδοση της ιστορικής και πολιτιστικής –έντυπης και χειρόγραφης– κληρονομιάς της Κύπρου, μέσω ερευνητικών προγραμμάτων με ακαδημαϊκά ιδρύματα και φορείς, επιστημονικών εκδόσεων, διεθνών συνεδρίων, και υποτροφιών για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές με θεματικό άξονα το νησί της Κύπρου.
Η Συλλογή του Κοινωφελούς Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου εξακολουθεί να εμπλουτίζεται και διαθέτει πλέον περισσότερα από 2500 σπάνια βιβλία και χειρόγραφα 15ου-20ού αιώνα, προσανατολισμένα στην Κύπρο και την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και πάνω από 1000 σπάνιους χάρτες, επίσης της Κύπρου και της ευρύτερης περιοχής. Η Συλλογή απευθύνεται σε μελετητές, φοιτητές και ερευνητές, προσφέροντας πρόσβαση σε πρωτότυπα περιηγητικά και ιστορικά τεκμήρια, ταξιδιωτικές αναφορές και δοκίμια, χάρτες, άτλαντες, νησολόγια, κοσμογραφίες και χειρόγραφα.
Το περιεχόμενο της Συλλογής γίνεται σταδιακά προσβάσιμο μέσω της ιστοσελίδας του Ιδρύματος.