Ηχηρή αποδοκιμασία θεσμών

Η Κύπρος του 2025, αποτυπώνεται ως μια χώρα διαφόρων ταχυτήτων. Από τη μια η προσπάθεια για ευημερία των ατόμων και από την άλλη, μια διογκούμενη δυσπιστία προς το πολιτικό σύστημα (εδώ κι αν σοβεί βαθιά κρίση), αλλά και το ίδιο το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σε ποσοστό 57% η έλλειψη εμπιστοσύνης που καταγράφεται σε αριθμούς).
Το μήνυμα που εκπέμπει πρόσφατη Έκθεση Ευρωβαρόμετρου (η 104η για το φθινόπωρο του 2025) και που δίνει τον καθρέφτη της κυπριακής κοινωνίας, φαίνεται να εκπέμπει αρκετά ξεκάθαρα την εικόνα ότι όσο κι αν η προσωπική ικανοποίηση στο βαθμό που αυτή εκφράζεται είναι ευδιάκριτη, ωστόσο η συλλογική προοπτική παραμένει εγκλωβισμένη σ’ ένα τοπίο, αρκετά θολό.
Η ανάγνωση του συγκεκριμένου πρόσφατου Ευρωβαρόμετρου, αφήνει ν’ αναδύεται στην επιφάνεια μια κάπως παράδοξη εικόνα της κυπριακής κοινωνίας, η οποία φέρεται μεν να ψηλαφεί εκείνο που της δίνει την αίσθηση της ικανοποίησης ή και της ευτυχίας πίσω από τις κλειστές πόρτες των νοικοκυριών, αλλά να δοκιμάζει βαθιά απογοήτευση μέχρι ανασφάλεια όταν επιχειρεί να κοιτάξει έξω από το παράθυρο.
Τα εν λόγω στοιχεία εμφανίζουν το εντυπωσιακό 84% των Κυπρίων να δηλώνει ικανοποιημένο από τη ζωή του. Πίσω όμως απ’ αυτή την εικόνα, ξεπροβάλλει και ένα άλλο φόντο έντονων ανησυχιών έως και ανασφαλειών που συνιστά απειλή για την κοινωνική συνοχή. Συγκεκριμένα, τα θεριά της ακρίβειας, του πληθωρισμού και του δυσβάστακτου κόστους διαβίωσης, βρυχώνται απειλητικά στην καθημερινότητα (ποσοστό 37%) υπερβαίνοντας μάλιστα τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ακόμα πιο ανησυχητικό κρίνεται το εύρημα της Έκθεσης, που δεν αφορά την οικονομία (εξασφαλίσαμε άλλωστε αρκετά εύσημα από διεθνείς οίκους το τελευταίο διάστημα), αλλά τους θεσμούς και τη λειτουργία τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 67% των πολιτών δηλώνει εδώ δυσαρεστημένο-απογοητευμένο και το 68% ότι η Κύπρος κινείται προς λάθος κατεύθυνση. Και βέβαια, είναι αυτονόητο ότι όταν η κρίση θεσμών προβάλλει ως μια βαθιά πληγή, σε καμιά περίπτωση αυτό δεν είναι άσχετο από την κρίση των προσώπων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Είναι και η ιδιαιτερότητα του Μεταναστευτικού. Ενώ για την υπόλοιπη Ευρώπη η μετανάστευση αποτελεί ένα από τα πολλά θέματα της ατζέντας (15%), για την Κύπρο συνιστά κορυφαία ανησυχία (35% σε εθνικό επίπεδο και 45% ως προτεραιότητα για την ΕΕ). Εδώ η διαφορά αναδεικνύει την πίεση που αισθάνεται η χώρα μας ως κράτος που κείται στην πρώτη γραμμή σε συνδυασμό με τις ευρύτερες γεωπολιτικές αναταράξεις.
Ενδιαφέροντα στοιχεία που αποτυπώνουν τάσεις και πραγματικότητες είναι και εκείνα που αφορούν το κομμάτι της ενημέρωσης. Σε μια εποχή που οργιάζει η παραπληροφόρηση σε όλα σχεδόν τα επίπεδα, οι Κύπριοι επιδεικνύουν αξιοπρόσεκτη ωριμότητα, εμπιστευόμενοι το ραδιόφωνο (62%) και την τηλεόραση (55%), την ίδια ώρα που φαίνεται να γυρίζουν την πλάτη ευρύτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Μια χώρα διαφόρων ταχυτήτων, λοιπόν, η Κύπρος. Αλλά με ευδιάκριτο μήνυμα των πολιτών ότι ακόμα και η ικανοποίηση σε προσωπικό επίπεδο, δεν αρκεί όταν η συλλογική προοπτική κινείται σ’ ένα θολό μάλλον τοπίο…