Κατώτατος μισθός: Γιατί η Κύπρος έμεινε η μόνη χώρα της ΕΕ χωρίς αύξηση το 2025

Άνοιξε η μάχη για την αναπροσαρμογή του εθνικού κατώτατου μισθού, με την πρώτη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής να πραγματοποιείται χθες, στην παρουσία εκπροσώπων του Υπουργείου Εργασίας, των συντεχνιών και των εργοδοτικών οργανώσεων. Σύμφωνα με τα όσα συζητήθηκαν, το εθνικό διάταγμα προβλέπεται να αναθεωρηθεί σε δύο φάσεις: Τον Δεκέμβριο του 2025, ώστε οι αλλαγές να ισχύσουν από το 2026, και τον Δεκέμβριο του 2027, για εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2028.
Υπενθυμίζεται ότι ο εθνικός κατώτατος μισθός θεσπίστηκε και εφαρμόστηκε τον Ιανουάριο του 2023. Αρχικά, η Κομισιόν είχε εισηγηθεί να οριστεί στα 1.000 ευρώ, σημειώνοντας ότι ένα τέτοιο ποσό θα είχε «σημαντικό αντίκτυπο στη μείωση του κινδύνου φτώχειας (-10%), ιδιαίτερα της φτώχειας στην εργασία (-22%), και προς όφελος των νέων και των γυναικών εργαζομένων». Παρ’ όλα αυτά, η τότε κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη και του ΔΗΣΥ επέλεξε κατώτερο ποσό, στα 885 ευρώ μεικτά για τους πρώτους έξι μήνες και 940 ευρώ στη συνέχεια, απόφαση που προκάλεσε τότε αντιδράσεις από το συνδικαλιστικό κίνημα.
Στο μεταξύ, η Κομισιόν ενέκρινε οδηγία που καλεί τα κράτη-μέλη να διασφαλίσουν την επάρκεια των μισθών, στη βάση αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών διαβίωσης. Ωστόσο, η Κύπρος δεν προχώρησε στην ετοιμασία νομοσχεδίου για την εφαρμογή της, ούτε επί Αναστασιάδη ούτε επί της σημερινής κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη.
Τον Ιανουάριο του 2024, μετά από έντονη πίεση των συνδικαλιστικών οργανώσεων, η κυβέρνηση συναίνεσε σε μικρή αύξηση: Από 885 σε 900 ευρώ για τους πρώτους έξι μήνες και από 940 σε 1.000 ευρώ στη συνέχεια. Παρέμειναν όμως εκτός σημαντικές εισηγήσεις των συντεχνιών, όπως η ρύθμιση της ωριαίας απόδοσης του κατώτατου μισθού, η υποχρεωτική εφαρμογή συλλογικών συμβάσεων, οι αποζημιώσεις για υπερωρίες, Κυριακές και αργίες, οι άδειες, ο 13ος μισθός και η κατοχύρωση Ταμείου Προνοίας –ζητήματα που αφορούν στοιχειώδη εργασιακή προστασία.
Σημειώνεται επίσης ότι η Κύπρος είναι η μόνη χώρα στην ΕΕ όπου δεν δόθηκε αύξηση στον κατώτατο μισθό το 2025, παρά το κύμα ακρίβειας.
Θετικό στοιχείο θεωρείται το ότι, μέσα στη συμφωνία για την ΑΤΑ, διασφαλίστηκε πως αυτή θα καταβάλλεται και στους περίπου 55.000 εργαζομένους που αμείβονται με τον εθνικό κατώτατο μισθό. Κατά τη διαδικασία, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις επέμειναν μέχρι τέλους στην αρχή «ΑΤΑ για όλους στο 100%», ωστόσο η κυβέρνηση υιοθέτησε συμβιβαστική λύση, λαμβάνοντας υπόψιν τις ενστάσεις των εργοδοτικών συνδέσμων.
Ενόψει της νέας συζήτησης, οι συντεχνίες θα επαναφέρουν τις θέσεις τους. Στόχος τους παραμένει κατώτατος μισθός που να ανταποκρίνεται στο κόστος ζωής, να διασφαλίζει αξιοπρεπή εργασία και να περιορίζει τις διευρυνόμενες κοινωνικές ανισότητες.
Κωνσταντίνος Ζαχαρίου