«Κυπριακό FBI»: Από τα χαρτιά στην πράξη – Τι θεωρεί κλειδί για το στήσιμό του ο Νίκος Κόσιης και πού ασκεί κριτική ο Χρίστος Κληρίδης

Μια νέα εποχή αρχίζει στο τομέα της δημόσιας τάξης, μετά την εξαγγελία ίδρυσης της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης του Οργανωμένου Εγκλήματος (ΔΑΟΕ), ή αλλιώς του «κυπριακού FBI». Η ανακοίνωση έγινε από τον Μάριο Χαρτσιώτη, λίγο προτού ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δημοσιοποιήσει την απόφαση του να τον μετακινήσει από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως στο πόστο του Επιτρόπου Προεδρίας. Έχοντας στο πλευρό του τον Έλληνα Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο κ. Χαρτσιώτης μίλησε για «μάχη» με το οργανωμένο έγκλημα, η οποία προϋποθέτει καθημερινή εγρήγορση ώστε να πετύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Είναι πλέον γεγονός ότι το οργανωμένο έγκλημα -ο υπόκοσμος, πιο απλά- τα τελευταία χρόνια έχει αποθρασυνθεί εντελώς. Φτάσαμε στο σημείο να γινόμαστε μάρτυρες εν ψυχρώ δολοφονιών μέρα μεσημέρι, στη μέση του δρόμου, απροκάλυπτων περιστατικών πυροβολισμών σε γειτονιές όπου κυκλοφορούν παιδιά, έφηβοι και ανυποψίαστοι πολίτες, καθώς και καθημερινών εμπρησμών οχημάτων ή άλλων ενεργειών με σαφώς προειδοποιητικό χαρακτήρα.
Υπό αυτές λοιπόν τις περιστάσεις, η ανάληψη μιας πιο στοχευμένης δράσης είναι απαραίτητη. Πώς λειτουργεί, όμως, το αντίστοιχο στην Ελλάδα και από τι θα εξαρτηθεί η επιτυχία του στην Κύπρο; Αυτά, καθώς και άλλα, αναλύει ο «Φ της Κυριακής». Την άποψη του για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να στηθεί αυτή η νέα ομάδα κρούσης καταθέτει ο πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Νίκος Κόσιης, ενώ ο νομικός Χρίστος Κληρίδης εξηγεί γιατί θεωρεί ως ατυχή τη δήλωση Χαρτσιώτη ότι στόχος είναι η δημιουργία ενός FBI στην Κύπρο..
Οι εξαγγελίες Χαρτσιώτη-Χρυσοχοΐδη
Η ανακοίνωση της Δ.Α.Ο.Ε. έγινε στις κοινές δηλώσεις που παραχώρησαν οι δύο Υπουργοί, Μάριος Χαρτσιώτης και Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Ο κ. Χαρτσιώτης τόνισε ότι η Δ.Α.Ο.Ε. θα στηριχθεί σε πρότυπα που έχει ήδη θέσει η Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος στην Ελλάδα, η οποία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική. Ο Υπουργός ανέφερε ότι το οργανωμένο έγκλημα απασχολεί όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι ένα από τα κορυφαία θέματα που συζητούνται στα Συμβούλια της ΕΕ. «Η Δ.Α.Ο.Ε. δημιουργείται με την καθοδήγηση και τη συμπαράσταση του κ. Χρυσοχοΐδη και των Επιτελών του, και αναμένουμε ότι αυτή θα είναι ιδιαίτερα υποβοηθητική τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα», σημείωσε.
Ο κ. Χρυσοχοΐδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεργασία με τον κ. Χαρτσιώτη, τονίζοντας ότι η ασφάλεια αποτελεί ένα πολύτιμο αγαθό και συνταγματικό δικαίωμα για κάθε πολίτη. Ο Έλληνας Υπουργός Προστασίας του Πολίτη τόνισε ότι το οργανωμένο έγκλημα είναι διεθνές και απαιτεί συνεργασία για την εξάρθρωσή του. «Η Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος στην Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει 1.500 συλλήψεις και 550 προφυλακίσεις σε μόλις ένα χρόνο», ανέφερε, εξαιρώντας την αποτελεσματικότητα της ελληνικής υπηρεσίας. Ο κ. Χρυσοχοΐδης υπογράμμισε επίσης τη σημασία της εκπαίδευσης των αστυνομικών και της τεχνολογίας στην καταπολέμηση του εγκλήματος. «Η δια βίου εκπαίδευση των αστυνομικών είναι κρίσιμη για να είναι μάχιμοι και αποτελεσματικοί», δήλωσε, ενώ επεσήμανε την ανάγκη για ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας μεταξύ των δύο χωρών.
Οι δύο Υπουργοί συμφώνησαν ότι η συνεργασία μεταξύ των κυπριακών και ελληνικών Αρχών είναι καθημερινή και περιλαμβάνει την ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας. Ο κ. Χαρτσιώτης τόνισε ότι η νέα Διεύθυνση θα στηριχθεί σε τρία βασικά θεμέλια:
> Το νομοθετικό καθεστώς που θα δώσει τα νομικά εργαλεία για να δουλεύει απερίσπαστα στην προσπάθειά της να χτυπήσει το οργανωμένο έγκλημα.
> Το κτηριακό κομμάτι.
> Την στελέχωση που θα πρέπει να γίνει από τα κατάλληλα άτομα.
Ο κ. Χρυσοχοΐδης ανέφερε ότι οι υπηρεσίες των δύο χωρών συνεργάζονται ήδη σε καθημερινή βάση, με την καθιέρωση μίας «ζωντανής θερμής γραμμής» μεταξύ των Αρχηγών των αστυνομικών σωμάτων των δύο χωρών και των κρίσιμων υπηρεσιών.
Ο κ. Χαρτσιώτης απαντώντας σε ερώτηση για χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της εξαγγελίας, ξεκαθάρισε πως δεν υπάρχει. «Ένα τέτοιο χτύπημα πιστεύω ότι θα δοθεί μέσα από τη δομή και την οργάνωση αυτής της Διεύθυνσης, οπότε χρονοδιάγραμμα δεν υπάρχει, αντίθετα αυτό που υπάρχει είναι προσπάθεια να στηθεί το συντομότερο δυνατό και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, γιατί καμιά φορά δεν είναι μόνο ο χρόνος, πάνω από όλα είναι ο τρόπος να στηθεί σωστά», τόνισε. Ο ίδιος εξέφρασε την ελπίδα η Δ.Α.Ο.Ε. να συμβάλει σημαντικά στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος στην Κύπρο.
Το παράδειγμα του «ελληνικού FBI»
Στις 8 Οκτωβρίου 2024, υπογράφηκε και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της ελληνικής Κυβέρνησης το προεδρικό διάταγμα για την ίδρυση του λεγόμενου «ελληνικού FBI». Η ελληνική Δ.Α.Ο.Ε. αποτέλεσε μέρος των αποφάσεων για αναδιάρθρωση στην Ελληνική Αστυνομία. Εδρεύει στην Αττική, έχει διοικητική αυτοτέλεια και υπάγεται στο Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας. Εποπτεύεται, συντονίζεται, κατευθύνεται και ελέγχεται από τον Αρχηγό της ΕΛΑΣ. Από την ίδρυση του μέχρι και σήμερα, Διοικητής είναι ο Υποστράτηγος Φώτιος Ντουίτσης, ενώ οι νευραλγικές Υπηρεσίες της πλαισιώνονται από τους πλέον έμπειρους αστυνομικούς της Ασφάλειας, με πολύχρονη διαδρομή στις θέσεις τους.
Στην περιοχή που έχει δικαιοδοσία, η Διεύθυνση ασκεί τις αρμοδιότητες αστυνομίας δημόσιας ασφάλειας. Οι αρμοδιότητες της είναι οι ακόλουθες:
- Η εξάρθρωση των εγκληματικών οργανώσεων, εγχώριων ή διασυνοριακών,
- Η έρευνα σχετικά με τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες,
- Η παρακολούθηση της εξέλιξης και των τάσεων των σοβαρών και οργανωμένων εγκλημάτων και η μελέτη των επιστημονικών και τεχνικών μεθόδων καταπολέμησής τους,
- Η συνεργασία με Αρχές επιβολής του νόμου άλλων χωρών,
- Η παροχή τεχνογνωσίας και εκπαίδευσης στο προσωπικό των αρμόδιων περιφερειακών αστυνομικών υπηρεσιών για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση των σοβαρών και οργανωμένων εγκλημάτων,
- Η συνεργασία με άλλες κατά τόπον αρμόδιες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας ή άλλες αρχές και υπηρεσίες και ιδίως την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος,
- Η συνεργασία με την EUROPOL, την INTERPOL και με συναρμόδιες αρχές και υπηρεσίες της χώρας και άλλων κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτων χωρών,
- Η αξιοποίηση πληροφοριών από όλες τις υπηρεσίες με αρμοδιότητα αστυνομίας δημόσιας ασφάλειας της χώρας.
Διαρθρώνεται σε 6 Υποδιευθύνσεις:
- Δίωξης Ναρκωτικών
- Δίωξης Εγκλημάτων κατά της Ζωής και της Ιδιοκτησίας
- Καταπολέμησης Διακίνησης και Εμπορίας Ανθρώπων και Αγαθών
- Δίωξης Οικονομικών Εγκλημάτων
- Αντιμετώπισης Οργανωμένης Αθλητικής Βίας
- Πληροφοριών και Ειδικών Δράσεων
Το «ελληνικό FBI» δύναται να επιλαμβάνεται της διερεύνησης σοβαρών εγκλημάτων, μετά από έγκριση ή διαταγή του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας.
Το πραγματικό στοίχημα περνά από τις Φυλακές
Η δημιουργία της νέας Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος αποτελεί αναμφίβολα μια σημαντική τομή για τα κυπριακά δεδομένα. Όσο εύηχη και να είναι όμως μια εξαγγελία με το όνομα -έστω ανεπίσημα- «κυπριακό FBI», το πραγματικό στοίχημα είναι ένα. Να βρεθούν οι σωστοί άνθρωποι που θα στελεχώσουν αυτή την νέα υπηρεσία. Η κατάσταση με το οργανωμένο έγκλημα αυτή τη στιγμή στην Κύπρο είναι τρομακτική. Και το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν το κράτος μπορεί να βρει εκείνους που διαθέτουν την ακεραιότητα, τα κότσια και το στομάχι ώστε να συγκρουστούν με έναν υπόκοσμο που, εδώ και χρόνια, δείχνει ότι δεν φοβάται κανέναν.
Στην περίπτωση της Κύπρου, η πάταξη του οργανωμένου εγκλήματος θα πρέπει να περάσει βεβαίως και από τις Κεντρικές Φυλακές. Εκεί όπου οι δεσμοφύλακες πριν από μερικές μέρες χτύπησαν καμπανάκι κινδύνου για την ίδια τους τη ζωή. Εκεί όπου οργανώνεται η μία δολοφονία μετά την άλλη. Εκεί που έχει χαθεί το μέτρημα για το πόσες φορές επισημάνθηκε από επίσημα χείλη η λειτουργία ενός μηχανισμού που θα εμποδίζει τη λειτουργία κινητών τηλεφώνων εντός του σωφρονιστικού ιδρύματος.
Απομένει να φανεί αν η πολιτεία θα βρει τους ανθρώπους που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Και αν δεν υπάρχουν… να τους δημιουργήσει, ώστε η πρόσφατη ανακοίνωση να μη μετατραπεί σε ακόμη μία εξαγγελία βιτρίνας για εσωτερική κατανάλωση.
Νίκος Κόσιης: Να διεισδύσουμε με πράκτορες στο έγκλημα
Η άποψη μου είναι ότι πολύ σωστά έδρασε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για την ίδρυση του λεγόμενου «κυπριακού FBI», ακολουθώντας το ελληνικό FBI που όπως φαίνεται έχει θετικά αποτελέσματα.
Ήταν καιρός να προχωρήσουμε στην ίδρυση αυτής της μονάδας και θα εισηγούμουν να είχαμε επαφές και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν παρόμοιες μονάδες και κατάφεραν να περιορίσουν το οργανωμένο έγκλημα. Είμαστε ένα μικρό κράτος, γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας και έχουμε ένα οργανωμένο έγκλημα που δεν δικαιολογείται να είναι σε τέτοια έκταση.
Άρα, χρειάζεται η ίδρυση του «κυπριακού FBI», το οποίο πρέπει να είναι ανεξάρτητη μονάδα, όχι πολυμελής, με διοικητή που να έχει όλα εκείνα τα προσόντα που χρειάζεται μια τέτοια θέση. Η ομάδα που θα πλαισιώνει τον διοικητή να μην υπερβαίνει τα 30 άτομα, ενώ τα μέλη της δεν πρέπει κατ’ ανάγκη να είναι στο φως της δημοσιότητας.
Η ομάδα αυτή θα πρέπει να έχει το δικό της δίκτυο πληροφοριών, τους δικούς της εξειδικευμένους οικονομικούς ερευνητές, να έχει πληροφόρηση από την ΜΟΚΑΣ, την ΚΥΠ και την Αστυνομία. Όλες αυτές οι πληροφορίες πρέπει να αξιολογούνται από μια αξιόπιστη ομάδα, τα μέλη της οποίας θα διορίζει ο διοικητής του «κυπριακού FBI», σε συνεργασία με τον Αρχηγό της Αστυνομίας. Για τις επιχειρήσεις, μπορούν να χρησιμοποιούνται ειδικά τμήματα της Αστυνομίας, όπως ΜΜΑΔ και Ε.Α.Ο.
Όλα αυτά που αναφέραμε πιο πάνω, φέρνουν αποτελέσματα εάν καταφέρουμε να διεισδύσουμε με πράκτορες δικούς μας μέσα στο οργανωμένο έγκλημα. Μόνο έτσι θα μπορεί το «κυπριακό FBI» να έχει τα ποθητά αποτελέσματα.
*Πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης
Χρίστος Κληρίδης: Ατυχής η δήλωση Χαρτσιώτη για κυπριακό FBI
Το ότι η Αστυνομία χρειάζεται εκσυγχρονισμό και αναβάθμιση είναι δεδομένο. Εξάλλου, τόσο η ηγεσία της Αστυνομίας, όσο και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, έχουν πρόσφατα δηλώσει τούτο και ανακοίνωσαν επίσης ότι λαμβάνονται μέτρα για τον σκοπό αυτό.
Όμως, θεωρώ ατυχή την δήλωση, αν αποδόθηκε σωστά, του πρώην Υπουργού Δικαιοσύνης, ότι στόχος είναι να κάνουμε ένα FBI (Federal Bureau of Investigation) στην Κύπρο. Η Αμερική έχει τις δικές της ιδιάζουσες συνθήκες και ιστορία, και το FBI είναι ένας οργανισμός ομοσπονδιακός όπου καλύπτει τις ανάγκες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για καταπολέμηση του εγκλήματος και για περισυλλογή πληροφοριών για την ασφάλεια της ομοσπονδίας και εν γένει για την διατήρηση της τάξης σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Βεβαίως στην Κύπρο δεν έχουμε ομοσπονδία. Έχουμε ενιαίο υπό κατοχή κράτος. Το FBI λειτούργησε μάλιστα την δεκαετία του 50 πολύ αρνητικά, εξαπολύοντας ανθρωποκυνηγητό εναντίον υπόπτων κουμουνιστών και ή αριστερών με τραγικά αποτελέσματα και επιπτώσεις. Είχε όμως και επιτυχίες στην καταπολέμηση του «γκαγκστερισμού».
Συνιστώ να επικεντρωθούμε στον εκσυγχρονισμό της Αστυνομίας αντλώντας και από την Ευρώπη όπως και από την Αμερική και άλλες χώρες, εκείνα τα στοιχεία τα οποία θα μας βοηθήσουν για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και αντιμετώπιση γενικότερα του εγκλήματος που συνδέεται και με τα θέματά της μετανάστευσης. Να δούμε την ουσία και όχι τους τίτλους και τα μεγάλα ονόματα ξεκινώντας από τα πολύ απλά που είναι βεβαίως οι περιπολίες, ιδιαίτερα στις πόλεις και σε περιοχές όπου παρουσιάζουν έξαρση της εγκληματικότητας. Περιπολίες οι οποίες μπορεί να γίνονται και με τα αστυνομικά οχήματα αλλά κυρίως και με ζευγάρια αστυνομικών, οι οποίοι θα πρέπει, κατά την γνώμη μου, να βγουν έξω στον δρόμο. Αυτό θα επαυξήσει και την ασφάλεια του κοινού προς το Σώμα και το κράτος δικαίου.
*Δικηγόρος