Οικονομική ανασκόπηση 2025: Μεταρρύθμιση, ΑΤΑ, γεωπολιτική αβεβαιότητα

Χρονιά σημαντικών οικονομικών εξελίξεων αποτέλεσε το 2025, με αντίκτυπο, τόσο στα νοικοκυριά, όσο και τις επιχειρήσεις. Από τη μία, οι ισχυροί οικονομικοί δείκτες κατέδειξαν την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας σε ένα αβέβαιο γεωπολιτικό περιβάλλον. Από την άλλη, το υψηλό κόστος ζωής και οι εργασιακές αναταραχές συνέβαλαν στη διαμόρφωση ενός σύνθετου σκηνικού.
Δύο δεκαετίες μετά από την τελευταία , αναθεώρηση Κύπρος «κλείδωσε» το νέο φορολογικό της σύστημα.
«Η φορολογική μεταρρύθμιση θα δώσει μία νέα ώθηση και ανάπτυξη στην οικονομία μας», ανέφερε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός στις 23/12 από στο στούντιο του ΣΙΓΜΑ, μία μέρα μετά από το «πράσινο φως» που άναψε η Ολομέλεια της Βουλής.
Τα νομοσχέδια της φορολογικής μεταρρύθμισης τέθηκαν προς διαβούλευση στις 18 Ιουλίου και ακολούθησε σωρεία αντιδράσεων από φορείς της οικονομίας και πολιτικά κόμματα, με τον Υπουργό Οικονομικών στις 27 Αυγούστου σε δημόσιες δηλώσεις να αναφέρει πως αν η Βουλή κουτσουρέψει τη φορολογική μεταρρύθμιση, θα την αποσύρει. Μετά από συναντήσεις, διαβουλεύσεις και αλλαγές η Ολομέλεια της Βουλής στις 22 Δεκεμβρίου άναψε το πράσινο φως.
Ανάπτυξη, ανεργία, πληθωρισμός, ακρίβεια
Η κυπριακή οικονομία τρέχει με ρυθμό ανάπτυξης 3,2% η ανεργία κινείται σχεδόν σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης και τα πλεονάσματα επιτρέπουν την πτώση του δημόσιου χρέους το οποίο αναμένεται να περιοριστεί στο 50,9% του ΑΕΠ εντός 2026.
«Τα πλεονάσματα αποτελούν συνειδητή πολιτική απόφαση σε μια περίοδο γεωπολιτικών προκλήσεων, για την αντιμετώπιση απρόσμενων γεγονότων», υπέδειξε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός από της Ολομέλειας, στις 4 Δεκεμβρίου.
Ο πληθωρισμός για το 2025 αναμένεται να περιοριστεί στο 0,2%-0,4% ωστόσο οι συσσωρευμένες αυξήσεις των προηγούμενων ετών διατήρησαν τις τιμές σε υψηλά επίπεδα.
«Παρατηρούνται ιδιαίτερα αυξημένες πιέσεις στα νοικοκυριά, τα οποία φαίνεται πως χρησιμοποιούν καταναλωτικά δάνεια για την ικανοποίηση συνήθων αναγκών, κάτω από το βάρος του κόστους ζωής», ήταν η παρατήρηση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου στην Ενδιάμεση Έκθεση τον Ιούλιο του 2025.
Οι τιμές των ακινήτων συνέχισαν την ανοδική τους πορεία.
«Σε ετήσια βάση καταγράφηκε αύξηση 5% στις τιμές κατοικιών (σπίτια και διαμερίσματα)», σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (Έκθεση Δείκτη Τιμών Κατοικιών για το 3ο τρίμηνο του 2025).
Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Ανδρέας Χαρίτου, στις 29 Δεκεμβρίου, μιλώντας στην Εκπομπή «Μεσημέρι και Κάτι» του ΣΙΓΜΑ, υπέδειξε ότι οι δόσεις δανείων στην Κύπρο είναι από τις υψηλότερες στην Ευρωζώνη. Την ίδια ώρα, κάνοντας αναφορές στις ανισότητες και το επίπεδο φτώχειας που είναι στο 17%, επισήμανε ότι ο πλούτος στην Κύπρο, αλλά και παγκοσμίως, τα τελευταία χρόνια συγκεντρώνεται στους λίγους.
«Δυστυχώς, τα καλά οικονομικά δεν έχουν μεταφερθεί στην καθημερινότητα όλων των πολιτών στην Κύπρο», σχολίασε από πλευράς του ο οικονομολόγος Τάσος Γιασεμίδης.
Εξαιτίας της ακρίβειας, το 2025 ο μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ σε βασικά αγαθά καθημερινής ανάγκης συνεχίστηκε και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου επεκτάθηκε και για το 2026.
Εργασιακές Αναταραχές
Μετά από πολύμηνες συναντήσεις, τον Δεκέμβριο, υπογράφηκε μόνιμη συμφωνία για την ΑΤΑ, η οποία διασυνδέει τον θεσμό με τον κατώτατο μισθό.
Η διαδικασία πέρασε από παλινωδίες, με την κυβερνητική εξαγγελία «ΑΤΑ για όλους» που τελικά καρτέρεψε, να αποτέλεσε την αρχή των παρασκηνιακών διαβουλεύσεων. Η τρίωρη παναπεργία των εργαζομένων στις 11 Σεπτεμβρίου επηρέασε όλους τους τομείς της οικονομίας.
Εργασιακές αναταραχές σημειώθηκαν σε διάφορους τομείς. Μεταφερείς Α΄στο λιμάνι Λεμεσού, γιατροί και νοσηλευτές, εκπαιδευτικοί, ξενοδοχοϋπάλληλοι και αγρότες.
Στην εκπνοή του χρόνου, ανακοινώθηκε το νέο διάταγμα για τον κατώτατο μισθό, με ισχύ από 1 Ιανουαρίου 2026. Ο κατώτατος μισθός, για τα επόμενα 2 χρόνια, από τα 1.000 ευρώ διαμορφώνεται στα 1.088 ευρώ (στο εξάμηνο).
Τραπεζικός Τομέας
Τον Σεπτέμβριο ολοκληρώθηκε η νομική συγχώνευση της Eurobank Κύπρου με την Ελληνική Τράπεζα, με τη νέα ενοποιημένη τράπεζα λειτουργεί με την επωνυμία Eurobank. Αρχές Νοεμβρίου ανακοινώθηκε η εξαγορά της Astrobank από την Alpha Bank.
Εμπορικός πόλεμος
Την «σκανδάλη» του εμπορικού πολέμου πάτησε ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ στις 2 Απριλίου, εξαπολύοντας μπαράζ δασμών και προκαλώντας παγκόσμια αβεβαιότητα. Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις με διάφορες χώρες και τον Ιούλιο ανακοινώθηκε εμπορική συμφωνία για δασμούς 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα.