Πρόσω ολοταχώς για τη συμφωνία ΕΕ-Mercosur

Η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ενέκρινε σήμερα, με 431 ψήφους υπέρ, 161 κατά και 70 αποχές, τις προστατευτικές ρήτρες που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και του Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη, Ουρουγουάη).
Η απόφαση ανοίγει τον δρόμο για την έναρξη τριμερών διαπραγματεύσεων μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής, οι οποίες ξεκινούν ήδη από σήμερα το απόγευμα. Στόχος είναι να επιτευχθεί συμφωνία πριν από τις 19 Δεκεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία έχει προγραμματιστεί η υπογραφή της Συμφωνίας ΕΕ–Mercosur, ώστε οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να παράσχουν εγκαίρως την εξουσιοδότηση στην Πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να υπογράψει εκ μέρους της Ένωσης.
Κρίσιμες ρήτρες για τον αγροτικό τομέα
Τα μέτρα που εγκρίθηκαν είχαν κατατεθεί από την Κομισιόν μετά την καταψήφιση της αναφοράς στη Συμφωνία Mercosur σε Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 8ης Οκτωβρίου 2025 για τη στρατηγική της ΕΕ στη Λατινική Αμερική. Αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για κράτη-μέλη όπως η Γαλλία και η Ιταλία, τα οποία έχουν εκφράσει διαχρονικά έντονες επιφυλάξεις για τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης των ευρωπαϊκών αγροτικών αγορών λόγω εισαγωγών φθηνότερων προϊόντων.
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν χαμηλότερα όρια ενεργοποίησης των προστατευτικών μέτρων, προβλέποντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα οφείλει να διερευνά εισαγωγές βοείου κρέατος και πουλερικών από το Mercosur όταν οι ποσότητες αυξάνονται πάνω από 5% σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης τριετίας, έναντι 10% που προέβλεπε η αρχική πρόταση.
Παράλληλα, τα προϊόντα θα χαρακτηρίζονται «προβληματικά» εάν οι τιμές τους είναι τουλάχιστον 5% χαμηλότερες από τις ευρωπαϊκές, από 10% προηγουμένως. Σημαντική προσθήκη αποτελεί και η ρήτρα αμοιβαιότητας, σύμφωνα με την οποία οι χώρες του Mercosur θα πρέπει να εφαρμόζουν τα ευρωπαϊκά πρότυπα παραγωγής για να αποκτούν πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ.
Στενά χρονοδιαγράμματα και πολιτικές πιέσεις
Παρά την έγκριση των ρητρών, το βασικό ζητούμενο παραμένει η ταχύτητα των διαπραγματεύσεων, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει εντός των επόμενων ημερών να αποφασίσει αν θα προχωρήσει στην υπογραφή της Συμφωνίας. Αυτό προϋποθέτει σύγκλιση μεταξύ των θεσμών και σαφή πολιτική βούληση.
Το Συμβούλιο της ΕΕ έχει ήδη υιοθετήσει την αρχική πρόταση της Επιτροπής, γεγονός που περιπλέκει τις διαπραγματεύσεις, καθώς οι τροποποιήσεις που προώθησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο —τόσο στην Επιτροπή Εμπορίου (INTA) όσο και στην Ολομέλεια— θα πρέπει να επανεγκριθούν από τα 27 κράτη-μέλη, με το αποτέλεσμα να θεωρείται αβέβαιο, ιδιαίτερα υπό τόσο στενά χρονικά περιθώρια.
Επιπρόσθετα, οι διαπραγματεύσεις ενδέχεται να επηρεαστούν από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που πραγματοποιείται αύριο και μεθαύριο στις Βρυξέλλες, όπου οι ηγέτες των κρατών-μελών καλούνται να λάβουν τελικές αποφάσεις και για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας για την περίοδο 2026–2027.